Tliltocatl albopilosus - ptasznik kędzierzawy

Brachypelma albopilosum został opisany i sklasyfikowany w 1980 roku przez Valeriego. Jego polska nazwa to ptasznik kędzierzawy, pochodzi od długich, kręconych włosków, które posiada na odwłoku oraz odnóżach. Jest to najbardziej popularny w hodowli pająk ze względu na łatwość w rozmnażaniu oraz wyjątkowo łagodne usposobienie. Samice tego gatunku są długowieczne - czasami mogą dożyć nawet 20 lat. Inaczej sytuacja ma się w przypadku samców. Te zazwyczaj żyją 2-3 lata i zdychają pół roku po ostatniej wylince (niekiedy nawet rok). Jest dość szeroko rozpowszechniony w Ameryce Środkowej. Występuje na Kostaryce, w Panamie, Brazylii, Gwatemali i Hondurasie. Spotkać go można w wilgotnych, tropikalnych lasach. Prowadzi dość skryty tryb życia, zamieszkuje wykopane przez siebie bądź opuszczone nory. Tak jak wszystkie inne ptaszniki z rodzaju Brachypelma został objęty Konwencją Waszyngtońską (CITES).

Wygląd
Samice tego gatunku osiągają 8cm ciała, a z rozstawionymi odnóżami nawet 15-16cm. Samce są mniejsze i smuklejsze od samic i nie przekraczają wielkości 6-7cm ciała. Posiadają również, w przeciwieństwie do samic, haczyki na pierwszej parze odnóży, służące do podtrzymywania samicy w czasie kopulacji, a także "bulbusy" przypominające małe maczugi na nogogłaszczkach, w których przechowywane jest nasienie.

Dorosłe osobniki tego gatunku ubarwione są w różnych odcieniach brązu, a zdarzają się nawet pająki prawie czarne. Ich nogi i odwłok, jak już wcześniej wspominałam, pokryte są licznymi, jasnymi włoskami. Włoski znajdujące się na odwłoku służą do obrony i mogą zostać przez pająka wyczesane w razie zagrożenia. Gdy wbijają się w skórę lub dostaną się do oczu i nosa, wywołują nieprzyjemne uczucie swędzenia i odczyn zapalny. Nie są one jednak na tyle niebezpieczne, aby mogły wywołać jakieś poważniejsze objawy.

Młode ubarwione są niepozornie - mają jasne, różowawe ciało i małą, ciemną plamkę na odwłoku. Z kolejnymi wylinkami zaczynają się wybarwiać, a ubarwienie dorosłego osobnika pojawia się po 6 wylince.

Usposobienie
Brachypelma albopilosum jest gatunkiem łagodnym, rzadko przejawiającym agresję. Dlatego też jest tak chętnie kupowany przez początkujących hodowców. Jego najczęstsza forma obrony to wyczesywanie w stronę napastnika "chmury" parzących włosków. Zdenerwowany może również próbować pozorować atak, uderzając przednimi odnóżami o podłoże, jednak prawdziwe ukąszenia zdarzają się bardzo rzadko. Również manipulując w terrarium możemy robić to gołymi rękami, chociaż lepiej jest to robić przy użyciu długiej pęsety, ponieważ tak naprawdę nigdy nie możemy mieć pewności, że pająk nas nie zaatakuje. Wprawdzie jest to gatunek powolny i spokojny, ale podczas ataku potrafi zaskoczyć właściciela szybkością. W przypadku ukąszenia nie należy się denerwować i najlepiej wypić wapno. Brachypelma albopilosum nie posiada jadu niebezpiecznego dla człowieka i można go porównać z jadem osy. W miejscu ukąszenia powstaje duża, bolesna opuchlizna, ale poza tym żadne inne objawy nie powinny wystąpić. Inaczej sytuacja ma się w przypadku alergików. Istnieje wtedy ryzyko wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego, a nawet śmierci. Dlatego w przypadku wystąpienia niepokojących objawów należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem.


Terrarium
Terrarium dla ptaszników nie powinno być zbyt duże, ponieważ zwierzę mogłoby mieć problemy ze znajdywaniem pokarmu. Poza tym pająki trzymane w dużych zbiornikach często są bardziej agresywne od tych, które mieszkają w mniejszych terrariach. Idealne wymiary terrarium dla dorosłego osobnika tego gatunku to 30/20/20cm (dł./szer./wys.). Wysokość nie powinna być zbyt duża, ponieważ grozi to upadkiem zwierzęcia z dużej wysokości i uszkodzeniem odwłoka (co najczęściej kończy się śmiercią). Młode pajączki (1-4 wylinka) najlepiej jest trzymać w małych pojemniczkach. Hodowcy najczęściej używają do tego celu plastikowych opakowań po kliszy fotograficznej. Wraz ze wzrostem przenosimy je do coraz większych pojemników (różnego rodzaju opakowań po sałatkach itp.). W docelowym terrarium możemy umieścić pająka o wielkości 4,5-5cm ciała.

Jako podłoże w terrarium stosujemy najczęściej kwaśny torf lub włókno kokosowe. Ściółka powinna dobrze trzymać wilgotność. Nie nadaje się do tego celu żwirek, a także piasek, którego drobne ziarenka mogłyby pozatykać płucotchawki ptasznika. Ścianki terrarium można wyłożyć korkiem, korą lub matą kokosową, co nada mu ciekawy wygląd. Podstawowy element wyposażenia to kryjówka z połówki orzecha kokosowego lub połówki doniczki, ponieważ pająk powinien się mieć gdzie schować. Oprócz tego możemy w terrarium umieścić korzenie o ciekawych kształtach (trzeba uważać, żeby nie spleśniały), a także mech, który przed umieszczeniem w pojemniku należy zamoczyć w wodzie, aby wypłynęły z niego wszystkie drobne żyjątka. Aby terrarium wyglądało bardziej naturalnie można umieścić w nim sztuczne rośliny (żywych nie polecam, ponieważ szybko zostałyby zniszczone lub wykopane przez pająka). Należy pamiętać również o czystej miseczce z wodą, do której ptasznik powinien mieć stały dostęp. W terrarium nie powinny znajdować się przedmioty o ostrych krawędziach, o które pająk mógłby się skaleczyć, a także półki skalne, z których mógłby spaść i zranić sobie odwłok. Możemy również wyposażyć je w termometr do pomiaru temperatury oraz higrometr do pomiaru wilgotności.

W terrarium temperatura powinna utrzymywać się na poziomie 25-30°C. Jest to optymalna temperatura dla tego gatunku i nie powinna ona przekraczać 35°C. Ptaszniki można również trzymać w niższej temperaturze, ale wtedy rosną one wolniej i są mniej aktywne. W nocy temperatura może spadać nawet do 18°C. Do ogrzewania terrarium najczęściej używamy żarówki o odpowiednio dobranej mocy. Dobrym pomysłem jest stosowanie czerwonej żarówki, ponieważ pająki, które preferują raczej miejsca przyciemnione a ich największa aktywność przypada na wieczór i noc, nie widzą jej światła. Absolutnie nie powinno się ich ogrzewać kablami umieszczonymi w podłożu, ponieważ ptaszniki, gdy jest im za gorąco instynktownie zakopują się w ziemi. W ten sposób stwarzamy im nienaturalne warunki. Do ogrzewania terrarium można również użyć grzałki akwarystycznej, którą po umieszczeniu w butelce z wodą wkładamy do terrarium. Należy wtedy pamiętać o tym, aby regularnie uzupełniać wodę w butelce. Wilgotność utrzymujemy na poziomie 70-80% poprzez codzienne spryskiwanie terrarium odstaną wodą. Podłoże powinno być wilgotne, ale najlepiej, aby w terrarium znajdował się również suchy kąt, aby ptasznik mógł wybierać gdzie aktualnie chce przebywać. Gdy podłoże za bardzo wyschnie możemy również wlać do niego trochę wody, ale nie należy przesadzać, ponieważ może się wtedy zrobić błoto.

Żywienie
W niewoli ptaszniki chętnie zjadają świerszcze, mączniki, drewnojady, muchy, karaczany, szarańczę i inne owady. Dorosłym, wyrośniętym osobnikom można również podać od czasu do czasu (nie częściej niż raz w miesiącu) małą mysz, jednak nie wszystkie pająki chcą przyjmować tego rodzaju pokarm a przestraszony gryzoń może nawet skaleczyć naszego podopiecznego. Dlatego gdy chcemy podawać gryzonie najlepiej niech to będą noworodki mysie lub szczurze. Młode pająki najlepiej jest karmić wylęgiem świerszczy, kawałkami mączników lub pinkami. Należy przyjąć zasadę, że ofiara pająka nie powinna być większa niż jego głowotułów. W przypadku niejedzenia pokarmu należy go usunąć z terrarium.

Częstotliwość karmienia zależy od wieku pająka. Młode ptaszniki karmimy nawet co 2-3 dni. Dorosłe osobniki wystarczy karmić raz lub dwa razy w tygodniu, natomiast jeśli posiłek był bardzo obfity pająk może nie jeść nawet przez miesiąc. Należy pamiętać o tym, że to jak często i ile podajemy pokarmu ma znaczący wpływ na to jak zwierzę szybko rośnie. Osobniki z tego samego kokonu znajdujące się u różnych hodowców nigdy nie rosną w takim samym tempie, ponieważ jedne są bardziej a drugie mniej obficie karmione. Poza tym na tempo wzrostu wpływają również inne czynniki, np. temperatura.

Rozmnażanie
Rozmnażanie tego gatunku jest dosyć łatwe, a samica rzadko przejawia agresję w stosunku do partnera. Mimo to należy jednak zachować dużą ostrożność podczas łączenia pająków, ponieważ może się okazać, że z naszego samca zostanie tylko kupka "odpadów". Przed łączeniem obydwa pająki trzeba dobrze nakarmić. Samiec, po wpuszczeniu do terrarium samicy, najczęściej zaczyna ją nawoływać, bębniąc przednimi odnóżami o ziemię. Jeśli samica odpowiada mu znaczy to, że jest gotowa do kopulacji i samiec może do niej bezpiecznie podejść. Podczas przekazywania nasienia samicy z "bulbusów" samiec podtrzymuje kły jadowe samicy haczykami na nogach i przegina ją tak, jakby chciał ją złamać. Po akcie samiec najczęściej natychmiast się oddala, żeby nie zostać pożartym przez swoją partnerkę.

Samica sporządza kokon najczęściej miesiąc po kopulacji, ale czasem może to trwać nawet kilka miesięcy. Pająk zazwyczaj bardzo dobrze się nim opiekuje, nosząc go w szczękoczułkach. Jest wtedy o wiele bardziej agresywny niż zwykle. Kokon można samicy odebrać i zacząć go inkubować sztucznie. Inkubacja jest również konieczna, gdy samica porzuci kokon i przestanie się nim opiekować, ponieważ mógłby wtedy zostać przez nią zniszczony. Aby zrobić najprostszy inkubator należy wziąć jakiś spodeczek, położyć na nim kokon i umieścić go w ogrzewanym pojemniku z wilgotnym podłożem. Temperatura powinna wynosić około 25-28°C. Trzeba uważać, żeby kokon nie zmókł i nie spleśniał. Nimfy wykluwają się po 1-2 miesiącach. W kokonie jest ich od 100 do nawet 1000. Nimfy po przejściu wylinki przeobrażają się w nimfy II, a po przejściu kolejnej w normalne pajączki. Należy wtedy je rozdzielić i umieścić w osobnych pojemniczkach. Od tego momentu zaczynamy je karmić pinkami, muszkami owocówkami itp. Przy dobrym karmieniu dojrzewają płciowo po roku, najczęściej jednak po 1,5-2 latach.

Opracowanie Firia