Brachypelma vagans - ptasznik czerwonoodwłokowy

Synonimy
Starsze, nieaktualne nazwy łacińskie tego gatunku to: Eurypelma dupontii, Eurypelma vagans, Euathlus vagans.

Mexican Redrump Tarantula – angielska potoczna nazwa tego gatunku;
Tarantule a croupion rouge du Mexique – francuska nazwa gatunku;
Tarantula mexicana cadera roja – hiszpańska nazwa tego gatunku

Systematyka
Królestwo - Animalia
Podkrólestwo - Eumetazoa
Typ - Arthropoda
Podtyp - Chelicerata
Gromada - Arachnida
Rząd - Araneae
Podrząd - Mygalomorphae
Rodzina - Theraphosidae
Podrodzina - Theraphosinae
Rodzaj - Brachypelma
Gatunek - Brachypelma vagans (Ausserer, 1875)

Cechy szczególne
Ptasznik czerwonoodwłokowy jest pająkiem o dość nerwowym temperamencie. Osobnik który wydaje się być bardzo spokojny może bez ostrzeżenia zaatakować. Mimo to, początkujący hodowcy nie powinni się go obawiać, gdyż przy manipulacji w jego terrarium wystarczy zachować podstawowe środki ostrożności (używanie długiej pęsety), by czuć się zupełnie bezpiecznie i nie mieć żadnych obaw co do tego, że pająk wyrządzi nam jakąś krzywdę. Podstawową metodą obrony tego gatunku jest wyczesywanie parzących włosków z odwłoka i na to należy uważać przede wszystkim – pająk może wyczesać włoski naprawdę szybko, a gdy te dostaną się na naszą skórę, do nozdrzy lub co gorsza oczu, wywołują bardzo nieprzyjemne uczucie pieczenia i swędzenia, którego trudno uniknąć nawet poprzez umycie poszkodowanej części ciała pod bieżącą wodą. Włoski parzące mogą być szczególnie niebezpieczne dla alergików!

Ciekawostki
Brachypelma vagans od niedawna żyje również w Stanach Zjednoczonych, głównie na Florydzie – w niektórych rejonach Florydy, ich norki można znaleźć średnio co 10m. Pająki tego gatunku były tam przez wiele lat wypuszczane przez hodowców, z czasem udało im się przystosować do życia w nowym środowisku i najprawdopodobniej osiedliły się na tamtym terenie już na dobre.

Długość życia
Samice żyją bardzo długo, niekiedy nawet do 20 lat. Jednak bardzo rzadko dożywają aż tak sędziwego wieku, najczęściej będzie to nie więcej niż 15 lat. Samce żyją zdecydowanie krócej - do 4 lat.

Wygląd
Jest to bardzo ładny, dość masywnie zbudowany, czarny pająk z dłuższymi, czerwonymi włoskami na odwłoku. Jego karapaks obrzeżony jest beżowym kolorem. Bardzo trudno jest odróżnić go od Brachypelma angustum oraz Brachypelma sabulosum – gatunki te bywają mylone nawet przez najbardziej wprawionych hodowców.

Aktywność
Są to zwierzęta aktywne głównie wieczorem i w nocy. Często są dość ruchliwe również za dnia.

Występowanie
Zamieszkuje wilgotne tereny Ameryki Środkowej, głównie południowy Meksyk oraz Gwatemalę, Honduras, Belize, Kostarykę, Salwador, Kolumbie, a także USA.

Biotop
Równie często zamieszkują leśne, wilgotne tereny, jak i otwarte, bardziej suche. W naturze często kopią w ziemi nory głębokie na kilkadziesiąt centymetrów, zakończone szerszą komorą. Zamieszkują również wszelkie szczeliny oraz opuszczone nory gryzoni.

Oświetlenie
Oświetlenie w terrarium jest zbędne, gdyż pająki wolą życie w „ciemni”. Możemy jednak zamontować czerwoną żarówkę o mocy 15W, która pomoże utrzymać odpowiednią temperaturę, a także pozwoli na nocne obserwacje tego zwierzęcia – bowiem pająki nie widza czerwonego światła.

Terrarium
Młode osobniki hodujemy w odpowiednich dla nich pojemniczkach, np. po kliszy lub na mocz. Nieco podrośnięte osobniki mogą być trzymane w niedużych faunabox’ach, słojach lub innych większych pojemnikach. W docelowym terrarium o wymiarach 30x20x20cm możemy ulokować pająka po 10 wylince, który będzie mógł spędzić w nim już resztę swego życia. Temperatura 23-27°C. Wilgotność 65-75%

Warstwa podłoża powinna wynosić około 4cm, i może być stanowiona przez torf, włókno kokosowe, lub mieszankę torfu z piaskiem. W terrarium powinno się umieścić kryjówkę dla pająka, np. połowę skorupy po orzechu kokosowym, doniczkę, kawałek kory. Możemy również umieścić w nim niedużą miseczkę z wodą. Jeśli chodzi o wystrój terrarium, to można używać wszelkich sztucznych dekoracji, dostępnych np. w sklepach zoologicznych. Odradzam sadzenie w terrarium żywych roślin, gdyż pająk najprawdopodobniej pokryje je pajęczyną lub wykopie z ziemi, gdyż roślinka bardzo szybko zacznie się niszczyć i dodatkowo może się przez nią pojawić pleśń, która jest niebezpieczna dla zdrowia ptaszników. Generalnie wystrój terrarium zależy wyłącznie od upodobań hodowcy – pająkowi do szczęścia wystarczy chłonne podłoże utrzymujące miejscami wilgoć, kryjówka i ewentualnie miseczka z wodą.

Młode osobniki trzymane w pojemniczkach po kliszy lub innych pomieszczeniach podobnej wielkości nie wymagają żadnego wystroju poza małą warstwą podłoża (torfu lub włókna kokosowego), które musi być stale lekko wilgotne (należy o to zadbać szczególnie, kiedy pająk przygotowuje się do linienia).

Żywienie
Młodym osobnikom podajemy larwy mącznika młynarka, larwy much (dostępne w każdym sklepie wędkarskim jako białe robaki – koniecznie niebarwione!) oraz wylęg świerszczy. W razie potrzeby możemy larwy pokroić na mniejsze kawałki, lub uśmiercamy je, gdyż małe pajączki często boją się ruchliwych larw. Podrośniętym i dorosłym pająkom podajemy świerszcze, karaczany, drewnojady, a także raz na jakiś czas oseska mysiego, choć ptaszniki nie zawsze chcą ten pokarm przyjmować. Dietę pająków możemy latem urozmaicić o plankton łąkowy, np. świerszcze lub motyle. Należy jednak zwracać uwagę na to by nie łapać owadów w pobliżu ruchliwych dróg lub zakładów przemysłowych, gdyż owady te mogą zawierać metale ciężkie, szkodliwe dla naszych podopiecznych.

Dymorfizm płciowy
Samce są smuklejsze i mniejsze od samic. Posiadają również haczyki na przednich odnóżach oraz narządy kopulacyjne (bulbusy) na nogogłaszczkach. Odnóża u samic są krótsze niż u płci przeciwnej. Nie ma różnic w ubarwieniu samic i samców.

Rozmnażanie
Samice osiągają dojrzałość płciową po 11-13 wylince, samce jedną lub dwie wylinki wcześniej. Kilka dni przed dopuszczaniem należy pająki obficie nakarmić. Kiedy samiec wyczuje obecność samicy, zacznie szybko uderzać bulbusami w podłoże, często też będzie cały drżeć. Owe drgania są charakterystyczne dla każdego gatunku i mają być dla samicy sygnałem, że zbliżające się zwierze nie jest napastnikiem, ani ofiarą, a potencjalnym partnerem. Jeśli samica jest skora do rozrodu, również powinna zacząć bębnić odnóżami o podłoże, choć nie jest to regułą. Samice często zachowują się bardzo pasywnie i reagują dopiero wtedy, kiedy samiec dotknie ich odnóżami. Kiedy już do tego dojdzie, samica może przyjąć postawę obronną (co nie oznacza, że do kopulacji nie dojdzie, wręcz przeciwnie – jest to pewnego rodzaju ułatwienie dla samca, który w takiej sytuacji ma duże szanse na to by szybko złapać szczękoczułki samicy w haczyki na pierwszej parze swych odnóży i unieruchomić ją, a po tym rozpocząć kopulacje) lub pająki mogą zacząć się nawzajem głaskać po odnóżach. Samiec w ten sposób chce uśpić czujność partnerki i unieść ją do góry. Wtedy ma możliwość przytrzymania jej szczękoczułków tak, aby samica nie mogła go już zaatakować. Wtedy powoli zaczyna unosić ją do coraz wyżej, szybko uderza bulbusami o spód jej ciała, w między czasie wsuwając je do szczeliny płciowej samicy i przekazując nasienie. Kiedy zaobserwujemy, że samiec wykonał już ten zabieg i wychodzi spod ciała samicy, dobrze jest, by wsunąć na przykład pęsetę między szczękoczułki samicy i w ten sposób ją przytrzymać lub odsunąć od samca – dzięki temu zapewnimy mu bezpieczną ucieczkę. Cały akt może trwać od kilkudziesięciu sekund, do kilkunastu minut. Po kopulacji karmimy samice obficie, aż do momentu, kiedy to sama odmówi przyjmowania pokarmu. Nastąpi to mniej więcej po 3-7 miesiącach i będzie to znak, że przygotowuje się ona do złożenia kokonu. Wtedy najczęściej zaczyna przekopywać całe terrarium w celu przygotowania odpowiedniego miejsca do budowy kokonu. Do kokonu składanych jest 300-700 jajek, a młode lęgną się po około 3 miesiącach, sporo jedzą i dość szybko rosną. Dobrze jest odebrać samicy kokon i poddać go sztucznej inkubacji – mamy wtedy większą kontrolę nad warunkami w jakich jaja się rozwijają. Wtedy jednak należy pamiętać o tym, że otworzenie kokonu należy do naszego obowiązku, gdyż małe pajączki nie są w stanie zrobić tego same. W normalnych warunkach kokon zostałby otworzony przez opiekującą się nim samicę.

Uwagi
Jest to gatunek bardzo odporny na wszelkie błędy hodowcy, dlatego bardzo dobrze nadaje się dla początkujących terrarystów. Ptaszniki są zwierzętami przejawiającymi duże skłonności do kanibalizmu, dlatego hodujemy je w osobnych terrariach i łączymy wyłącznie podczas prób rozmnażania!

newneo